Τον Ιανουάριο οι αυξήσεις στις συντάξεις

Κατατέθηκε την Τετάρτη στη Βουλή το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για τον εξορθολογισμό της ασφαλιστικής νομοθεσίας και την ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Περιλαμβάνει ρυθμίσεις που εστιάζουν σε τέσσερις άξονες: Την οικονομική στήριξη ευάλωτων ομάδων. Τον εξορθολογισμό ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών διατάξεων. Ρυθμίσεις που αφορούν ζητήματα αγοράς εργασίας, ισότητας και κατάργησης των διακρίσεων στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων, καθώς και για προνοιακά ζητήματα.
 
Πρόκειται -όπως τόνισε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης- για ένα νομοσχέδιο που διέπεται από πνεύμα δικαιοσύνης και κοινής λογικής: Διορθώνει αδικίες και στρεβλώσεις του παρελθόντος επ’ ωφελεία χιλιάδων ασφαλισμένων.  Απλοποιεί και επιταχύνει διαδικασίες με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτησή των πολιτών, με ιδιαίτερη μέριμνα για τους συνανθρώπους μας με αναπηρία. Στηρίζει 2,3 εκατομμύρια ευάλωτους συμπολίτες μας με την καταβολή έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης.
 
Το νομοσχέδιο -όπως δηλώνει ο Yφυπουργός Πάνος Τσακλόγλου- αποτελεί μια ακόμα παρέμβαση με σαφές κοινωνικό πρόσημο. Ρυθμίζει ασφαλιστικά, εργασιακά και προνοιακά θέματα. Αποδεικνύει τη βούληση της Κυβέρνησης να ανταποκριθεί στο αίτημα των πολιτών για εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης και για εκσυγχρονισμό του κράτους με παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στα πεδία της εργασίας, της κοινωνικής ασφάλισης και της κοινωνικής πρόνοιας.
 
Οι σημαντικότερες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου
 
1ον: Προβλέπονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης ύψους 250 ευρώ έως τις 20 Δεκεμβρίου 2022 στους ευάλωτους συνταξιούχους (με διευρυμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια σε σχέση με την προηγούμενη καταβολή του Απριλίου 2022), τους δικαιούχους αναπηρικού επιδόματος, τους ανασφάλιστους υπερήλικες, τους δικαιούχους Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και τους δικαιούχους Επιδόματος Παιδιού έως τις 20 Δεκεμβρίου 2022. 
 
2ον: Μειώνεται σε 10 χρόνια (από 20 σήμερα) ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο e-ΕΦΚΑ προκειμένου να βεβαιώσει απαιτήσεις από ασφαλιστικές εισφορές που δεν καταβλήθηκαν. Εάν η απαίτηση του ΕΦΚΑ δεν βεβαιωθεί ή η βεβαιωμένη απαίτηση δεν κοινοποιηθεί στον ασφαλισμένο μέσα σε αυτό το διάστημα, τότε οι οφειλές παραγράφονται.
 
3ον: Το ποσοστό αύξησης των κύριων συντάξεων από 1.1.2023 θα ισούται με το ήμισυ του αθροίσματος του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτών (δηλαδή του πληθωρισμού) του προηγούμενου έτους. Από εδώ και στο εξής η απόφαση της αναπροσαρμογής των συντάξεων θα εκδίδεται  μέχρι το τέλος της χρονιάς λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία της Εισηγητικής Έκθεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού του έτους που αφορά.
 
4ον: Μονιμοποιείται από 1/1/2023 η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 2021 για να αντιμετωπιστούν οι τότε έκτακτες συνθήκες της πανδημίας.
 
5ον: Αυξάνονται από 12 σε 24 οι μηνιαίες δόσεις των υπό ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών, με ελάχιστο μηνιαίο ποσό τα 50 ευρώ.
 
6ον: Επέρχεται μείωση του ποσοστού αναπηρίας (από 67% σε 50%) για συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων, ως προϋπόθεση λήψης παροχών αναπηρίας, ώστε να υπάρξει εναρμόνιση με όσα ισχύουν για τους ασφαλισμένους των υπόλοιπων πρώην Ταμείων. Καταργούνται όλες οι επιμέρους συνταξιοδοτικές διατάξεις των φορέων που έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ για τη χορήγηση αναπηρικής σύνταξης από κοινή νόσο, και δημιουργείται ένα ενιαίο πλαίσιο για όλα τα Άτομα με Αναπηρία.
 
7ον: Θεσπίζεται η επέκταση της άδειας μητρότητας για εργαζόμενες στον ιδιωτικό τομέα σε εννέα μήνες (από έξι).
 
8ον: Προβλέπονται κίνητρα μετατροπής συμβάσεων μερικής απασχόλησης εργαζομένων σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα σε συμβάσεις πλήρους απασχόλησης. Συγκεκριμένα, οι ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένου και εργοδότη επιδοτούνται κατά 40% από τον κρατικό προϋπολογισμό για τον εργαζόμενο του οποίου η σύμβασή μετατράπηκε από μερικής απασχόλησης σε πλήρους, για ένα χρόνο αρχής γενομένης από την πρώτη ημέρα της μετατροπής.
 
9ον: Αντιμετωπίζονται ζητήματα ίσης μεταχείρισης, όπως σχετικά με τις διακρίσεις σε βάρος οροθετικών στο χώρο εργασίας.
 
10ον: Καταργείται η ειδική εισφορά 1% των ασφαλισμένων του πρώην Ταμείου Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ) καθώς και για τις λοιπές κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν είναι ασφαλισμένοι στο ΤΠΔΥ. Δεν επηρεάζονται τα σχετικά εφάπαξ.
 
11ον: Προβλέπεται ότι για όσους δημοσίους υπαλλήλους είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα τα έτη 2010, 2011 και 2012 (άρα είχαν ήδη 25 χρόνια συμπληρωμένης υπηρεσίας μέχρι τότε), το δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης κρίνεται με βάση τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι τον ν. 4336/2015, εφόσον αυτά συμπληρωθούν έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022.
 
12ον: Θεσπίζεται η απευθείας εξέταση της αίτησης συνταξιοδότησης από τον τελευταίο φορέα διαδοχικής ασφάλισης, εφόσον σε αυτόν έχουν διανυθεί 1.000 ημέρες ασφάλισης, με 300 την τελευταία πενταετία (προηγουμένως 1.500 και 500 αντίστοιχα). Δηλαδή θεσπίζονται και για τη διαδοχική ασφάλιση εκτός του e-ΕΦΚΑ οι ίδιες προϋποθέσεις που ήδη ισχύουν για τη διαδοχική ασφάλιση εντός του e-ΕΦΚΑ.
 
13ον: Θεσπίζεται όριο για το συνολικό ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης, που ανέρχεται στο  6/20 του πλαφόν κύριας σύνταξης (1.382,40 ευρώ το μήνα).
 
14ον: Επεκτείνεται σε όλους τους ενστόλους το δικαίωμα της «μάχιμης πενταετίας», δηλαδή της αναγνώρισης έως και πέντε επιπλέον ετών ασφάλισης, με την καταβολή των αντίστοιχων εισφορών.
 
15ον: Θεσπίζεται το πρόγραμμα της Πρώιμης Παρέμβασης για παιδιά 0-6 ετών που έχουν διαγνωστεί με αναπηρίες ή αναπτυξιακές δυσκολίες. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σε πρώτη φάση πιλοτικά εντός του 2023, σε επιλεγμένες περιοχές, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
 
16ον: Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΠΕΚΑ στο πλαίσιο ελέγχων εντόπισε πολλές περιπτώσεις πολιτών που λάμβαναν επιδόματα -κυρίως αναπηρικά- χωρίς να τα δικαιούνται, στη συντριπτική τους πλειοψηφία καλόπιστα και διέκοψε την καταβολή τους αναζητώντας αναδρομικά τα αχρεωστήτως καταβληθέντα, ενισχύεται η προστασία των ιδιαίτερα ευάλωτων αυτών ομάδων με την παύση αναζήτησης εκκρεμών οφειλών από τα ποσά που έλαβαν χωρίς να τα δικαιούνται. Επιπλέον, για τις υπόλοιπες περιπτώσεις αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών, υιοθετούνται ευνοϊκά μέτρα, με διάκριση μεταξύ αμέλειας και δόλου, όπως η πενταετής παραγραφή, η δυνατότητα εξόφλησής τους σε δόσεις (έως 72) ή συμψηφισμούς με μελλοντικές καταβολές, καθώς και η μη αναζήτηση χαμηλών οφειλών (κάτω των 100 ευρώ).
 
17ον: Απαγορεύεται κάθε διάκριση σε βάρος οροθετικών ατόμων στον ιό HIV κατά το στάδιο της πρόσληψης ή της παραμονής στην εργασία. Απαγορεύεται ιδίως η διερεύνηση της ιδιότητας του οροθετικού με σχετικό ερώτημα κατά τη διαδικασία πρόσληψης.