Οι ορχιδέες είναι κοσμοπολίτικες, καταλαμβάνοντας σχεδόν κάθε οικοσύστημα, εκτός από ερήμους και παγοκαλύμματα. Η πλειοψηφία των ειδών της όμως φύεται στις τροπικές χώρες, κυρίως στην Ασία και την Κεντρική και Νότια Αμερική. Βρίσκονται ακόμη πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο, στη Νότια Παταγωνία, ακόμη και στο Μακάριο Νησί, κοντά στην Ανταρκτική.
Έχει το Πήλιο ορχιδέες; Την απάντηση τη δίνει ο πρωτεργάτης στην καταγραφή τους Δημήτρης Οικονομίδης, ο οποίος έχει φροντίσει να διαφυλάξει ως κόρη οφθαλμού την καταγραφή των περισσοτέρων από 50 ειδών σε ένα βιβλίο, αλλά και στην προσωπική του φωτογραφική συλλογή!
Μάλιστα, αποτελεί τουριστική ατραξιόν, αφού εκατοντάδες τουρίστες κάθε χρόνο επισκέπτονται το Βόρειο Πήλιο για να φωτογραφήσουν τα όμορφα φυτά.
Το Κέντρο Έρευνας & Προστασίας της Αυτοφυούς Ορχιδέας Βορείου Πηλίου
Το Κέντρο Έρευνας & Προστασίας της Αυτοφυούς Ορχιδέας Βορείου Πηλίου το οποίο πήρε σάρκα και οστά το 2009 είναι ένα “τέκνο” του Πολιτιστικού & Εξωραϊστικού Συλλόγου Κερασιωτών Πηλίου και αποτελεί συνέχεια του Κέντρου Ενημέρωση Ορεινού Βορείου Πηλίου. Έχει ως βάση λειτουργίας, κατά πρώτο λόγο, την ανάδειξη και προστασία του χλωριδικού πλούτου που αφορά τα ορχεοειδή όμως στόχος του είναι γενικά η γνωριμία του άγνωστου πλούτου της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής στο ευρύτερο κοινό.
Το έργο που επιτελείται
Το έργο που επιτελείται αναπτύσσεται σε τρία διαφορετικά πεδία:α. στο φυσικό περιβάλλον, όπου και γίνεται εποχιακά η παρατήρηση και παρακολούθηση του βιολογικού κύκλου των ορχιδέων. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο φυσικά είναι η ανεύρεση κάποιου νέου είδους ορχιδέας. Ο έλεγχος και η παρακολούθηση των ορχιδεών γίνεται είτε σε βιοτόπους που ήδη έχουν επισημανθεί από προηγούμενες χρονιές είτε σε νέους βιοτόπους που προκύπτουν κατά την εξόρμηση. Απαραίτητα εφόδια για τον ερευνητή είναι η υπομονή, η εμπειρία στην παρατήρηση, η καλή φυσική κατάσταση αφού απαιτούνται πολλά χιλιόμετρα περπατήματος στο βουνό και μια καλή φωτογραφική μηχανή.β. σε εξειδικευμένο εργαστήριο που βρίσκεται στο Βόλο (βλέπε παρακάτω), όπου πραγματοποιείται η γενετική ταυτοποίηση συλλεχθέντων δειγμάτων από το φυσικό περιβάλλον. Ο συγκεκριμένος έλεγχος πραγματοποιείται περιστασιακά.γ. ενημέρωση του κοινού. Το κέντρο δέχεται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου μεμονωμένα ή οργανωμένες ομάδες επισκεπτών (π.χ. σχολεία, συλλόγους κλπ.). Για τον υπεύθυνο καθηγητή φυσιογνώστη κ. Οικονομίδη Δημήτρη, καθώς και όλους τουςανθρώπους του Πολιτιστικού Συλλόγου είναι ευτυχία και χαρά να καλωσορίζουν και να μυούν τους επισκέπτες στα κρυμμένα μυστικά του τόπου και των άγριων ορχιδεών.Η ενημέρωση προς τους επισκέπτες Το καλωσόρισμα, η υποδοχή και φυσικά η ενημέρωση των επισκεπτών γίνεται από το φυσιογνώστη καθηγητή κ. Οικονομίδη Δημήτρη. Η παρουσίαση του όλου προγράμματος έχει μια φυσική συνέχεια με ενδιαφέροντα σημεία που δεν κουράζει τον επισκέπτη. Είναι καμωμένη και δομημένη με τρόπο που ο επισκέπτης απολαμβάνει κάθε σημείο της παρουσίασης και στο τέλος φεύγει γεμάτος. Τα κύρια σημεία αυτής είναι τα παρακάτω:1. Γίνεται περιγραφή της περιοχής στην οποία βρίσκονται οι επισκέπτες και μια γενική ενημέρωση για το περιβάλλον του Βορείου Πηλίου.2. Ακολουθεί ενημέρωση με θέμα “Οιαυτοφυείς ορχιδέες του Βορείου Πηλίου” με power point (διάρκεια 25 λεπτά). Η συγκεκριμένη ενημέρωση περιλαμβάνει:
α. την περιγραφή του φυτού της Ορχιδέας – Μορφολογία – διάγραμμα του άνθους για το γένος Ophrys και το γένος Orchis
β.τον κύκλο της ζωής της Ορχιδέας με τα 8 στάδια ζωής της. Για το 2ο στάδιο ζωής ο επισκέπτης παρακολουθεί ένα ολιγόλεπτο video σχετικά με τη μιμητική & σεξουαλική εξαπάτηση της ορχιδέας έναντι των εντόμων.
- Επίσης στο χώρο του Κέντρου οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να δούνε φωτογραφικά κάποιο αριθμό από τις ορχιδέες που έχουν εντοπιστεί στο Βόρειο Πήλιο
- Γίνεται αναφορά στη βιβλιογραφία και τις πηγές και τέλος
5.Μοιράζονται ενημερωτικά φυλλάδια όπως:
α. ένα 4σέλιδο για τις Ορχιδέες,
β. ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για το Κέντρο Έρευνας & Προστασίας της αυτοφυούς Ορχιδέας του Βορείου Πηλίου,
γ. ένα 4σέλιδο για το Κέντρο Ενημέρωσης του Ορεινού Βορείου Πηλίου και τέλος
δ. ένα φύλλο εργασίας σε περίπτωση που οι επισκέπτες είναι μαθητές.
Ο συνολικός χρόνος επίσκεψης και ενημέρωσης διαρκεί περίπου 40 – 45 λεπτά.Τα ως τώρα αποτελέσματα του ΚέντρουΜε δεδομένο ότι η όλη προσπάθεια ξεκίνησε σε εθελοντική βάση τα αποτελέσματα κρίνονται ικανοποιητικά. Από το 2009 που ξεκίνησεη δραστηριότητα του Κέντρου τα αποτελέσματα είναι απτά όπως:
α. η σύσταση πενταμελούς επιστημονικής ομάδας που εργάστηκε κατά βάση στο φυσικό περιβάλλον για τον εντοπισμό βιοτόπων και ειδών ορχιδεών. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε ότι η ιδέα και οι πρώτες προσπάθειες για τον εντοπισμό βιοτόπων και ειδών ορχιδεών ανήκουν στο καθηγητή φυσιογνώστη κ. Οικονομίδη Δημήτρη. Τα πρώτα στοιχεία συγκεντρώθηκαν από το κ. Οικονομίδη, τα οποία και στη συνέχεια δόθηκαν με καλή πίστη στην υπόλοιπη ομάδα.β.ο εντοπισμός νέων βιοτόπων και νέων ειδών ορχιδεών. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί συνολικά 33 βιότοποι στην περιοχή του Βορείου Πηλίου και έχουν ταυτοποιηθεί φαινοτυπικά 48 είδη.γ. η ταυτοποίηση, γενοτυπικά, 6 ειδών ορχιδεών. Ο γενετικός έλεγχος πραγματοποιείται στο εργαστήριο μοριακής διάγνωσης & έρευνας γενετικού υλικού “ΒΙΟΓΟΝΙΔΙΑΚΗ” που βρίσκεται στο Βόλο και είναι υπό τη διεύθυνση του Dr Οικονομίδη Αλέξανδρου.
δ. η εγκατάσταση του Κέντρου στον έναν από τους δύο στεγασμένους χώρους που βρίσκονται στο χώρο του πρώην δημοτικού σχολείου, καθώς και ο εξοπλισμός του.
ε. η συνεργασία που έχει αναπτυχθεί με πολλούς φορείς, όπως για παράδειγμα με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και
στ. η επισκεψιμότητα που με όχημα τις άγριες ορχιδέες, προοδευτικά αρχίζει να αναπτύσσεται, σε μια περιοχή που τουριστικά είναι ανύπαρκτη.
Τα προβλήματα του Κέντρου
Με δεδομένο ότι στηρίζεται στις δυνάμεις ενός Πολιτιστικού Συλλόγου δραστήριου μεν, αλλά μικρής οικονομικής δυνατότητας το Κέντρο Έρευνας & Προστασίας της αυτοφυούς Ορχιδέας Βορείου Πηλίου στερείται εφοδίων, για να κάνει το επόμενο σημαντικό βήμα. Τα προβλήματα κυρίως συνίστανται:α. στην ελλιπή χρηματοδότηση,β. στην απουσία στήριξης και κατανόησης του σημαντικού έργου που επιτελεί, από τους υπευθύνους της περιοχής,γ. στην απουσία επιπλέον ανθρώπων επιστημόνων που σε εθελοντική βάση αρχικά, θα οδηγήσουν το Κέντρο στο επόμενο βήμα.
Ο Πολιτιστικός & Εξωραϊστικός Σύλλογος Κερασιωτών Πηλίου μέσω του Κέντρου Έρευνας & Προστασίας της Αυτοφυούς Ορχιδέας Βορείου Πηλίου καλεί κάθε ευαισθητοποιημένο επιστήμονα, κατεύθυνσης της βιολογίας, που έχει ιδέες και ειλικρινή διάθεση για δουλειά να έρθει σε επαφή με τους υπευθύνους του συλλόγου. Η μέχρι τώρα πορεία του συλλόγου καθώς και η δράση του, εγγυάται την υποδοχή της κάθε πρότασης με σοβαρότητα και διάθεση για συνεργασία.Τέλος θα πρέπει να αναφέρουμε για ακόμη μια φορά, ότι η προσπάθεια που γίνεται εδώ πολλά χρόνια είναι στα πλαίσια του εθελοντισμού και έχει σκοπό την προστασία και ανάδειξη του φυσικού πλούτου της περιοχής του Βορείου Πηλίου. Οι υπεύθυνοι του συλλόγου θεωρούν ότι αυτά τα πολυποίκιλα και ιδιαίτερα λουλούδια που φύονται όχι μόνο στο Βόρειο Πήλιο, αλλά και σε όλο τον ελλαδικό χώρο είναι απαραίτητο κάποια στιγμή να αναδειχθούν και μέσω αυτής να προστατευτούν με σύγχρονες δράσεις, όπως μία απ’ αυτές είναι ηεταιρική κοινωνική ευθύνηπου αναπτύσσεται πολύ τελευταία από τις διάφορες εταιρείες της χώρας μας. Συνεπώς ο Πολιτιστικός & Εξωραϊστικός Σύλλογος Κερασιωτών Πηλίου προσκαλεί κάθε εταιρεία που έχει στα πλάνα της τέτοιου είδους δράσεις να συμμετάσχει στην προσπάθεια της προστασίας και ανάδειξης του χλωριδικού πλούτου της χώρας μας. Είναι απαραίτητο διότι το οφείλουμε στις επόμενες γενιές.
Πηγή: thenewspaper.gr