Υπογράφηκε την Πέμπτη (2/1) στην Αθήνα από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη, τον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κυπριακής Δημοκρατίας Γιώργο Λακκοτρύπη και τον Υπουργό Ενέργειας του Ισραήλ Yuval Steinitz η διακυβερνητική συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έφτασε στο Ζάππειο λίγο πριν από τις 6 το απόγευμα και οι τρεις ηγέτες επισφράγισαν τη συνεργασία τους με μια φωτογραφία στο αίθριο του Μεγάρου.
Στις 6:30, παρουσία των τριών ηγετών, υπογράφηκε η Διακρατική Συμφωνία για τον East Med, από τους υπουργούς Ενέργειας Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου, Κωστή Χατζηδάκη, Γιουβάλ Στάινιτς και Γιώργο Λακκοτρύπη αντίστοιχα.
Της υπογραφής της διακρατικής συμφωνίας για τον ενεργειακό αγωγό ΕastMed προηγήθηκε τριμερής συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ Benjamin Netanyahu, παρουσία των τριών Υπουργών Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη, Γιώργο Λακκοτρύπη και Yuval Steinitz. Κατά τη συνάντηση επαναβεβαιώθηκε ότι η στενή συνεργασία Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου αποτελεί μία επιλογή με ευρύτερους ορίζοντες που εκτείνονται πολύ πέρα από τα όρια ενός ενεργειακού τριμερούς σχήματος.
Στην τελετή υπογραφής ήταν επίσης παρών ο Πρεσβευτής της Ιταλίας στην Ελλάδα Efisio Luigi Marras, καθώς και οι πρώην Υπουργοί Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης και Γιάννης Μανιάτης.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την τοποθέτησή του σημείωσε πως η κατασκευή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed έχει διάσταση οικονομική, αναπτυξιακή και γεωστρατηγική πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους αγωγούς φυσικού αερίου και πέρα από τις προφανείς συνέπειες για τις χώρες αποτελεί και συμβολή στην ειρήνη και την γεωστρατηγική σταθερότητα στην περιοχή. «Ο αγωγός θα αναβαθμίσει και τον γεωστρατηγικό ρόλο Ελλάδας και Κύπρου και η χώρα μας καθίσταται κρίσιμος παίκτης στην ενεργειακή τροφοδοσία της περιοχή», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Σημείωσε πως ο αγωγός «δεν απειλεί κανέναν» και επεσήμανε πως «η περιφερειακή συνεργασία είναι πάντοτε ανοιχτή υπό την προϋπόθεση ότι σέβονται το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες καλής γειτονίας», δείχνοντας την Τουρκία.
«Δεν υπογράψαμε απλά μία συμφέρουσα συμφωνία. Αποφασίσαμε στρατηγική σύμπλευση χωρών σε περιοχή που έχει ανάγκη από ανάπτυξη και ασφάλεια. Επαναλαμβάνω πως ο αγωγός δεν απειλεί κανέναν και τα τριμερή σχήματα συνεργασίας δεν στρέφονται κατά κανενός. Η περιφερειακή συνεργασία είναι πάντοτε ανοιχτή υπό την προϋπόθεση ότι σέβονται το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες καλής γειτονίας. Δεν είναι απλώς αγωγός ενέργειας, αλλά αγωγός ειρήνης και συνεργασίας των λαών της περιοχής», είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Ο EastMed «οικοδομείται συστηματικά τα τελευταία χρόνια» και «δημιουργεί έναν νέο ενεργειακό κόμβο στην Αν. Μεσόγειο», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.
Η ΕΕ έχει υποστηρίξει τον EastMed, σχολίασε. Έπειτα αναφέρθηκε στη δέσμευση της ΕΕ να είναι ενεργειακά ουδέτερη και στη δέσμευση της Ελλάδας για μείωση του λιγνίτη.
«Ο αγωγός υποστηρίζεται σθεναρά από τις ΗΠΑ», επεσήμανε ο πρωθυπουργός. Ο EastMed «καθιστά την Ελλάδα κρίσιμο παίκτη στην τροφοδοσία της Ευρώπης».
«Η συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ αποτελεί επιλογή με ευρύτερους ορίζοντες» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Τα οφέλη για την Ελλάδα είναι πολλά τόσο από τα έσοδα όσο και από τη μείωση των τιμών. Ελπίζουμε πως ο αγωγός θα μεταφέρει τους πόρους που θα βρούμε σε Κύπρο και Ιόνιο», συμπλήρωσε.
Αναστασιάδης: Ιστορική η συμφωνία
«Ιστορικό ορόσημο» χαρακτήρισε τη σημερινή ημέρα ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης σε κοινές δηλώσεις με τους πρωθυπουργούς της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη και του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, μετά την υπογραφή της Διακρατικής Συμφωνίας για τον ενεργειακό αγωγό «Eastmed».
Με την υπογραφή της Συμφωνίας, τόνισε ο κ. Αναστασιάδης, «επιβεβαιώνουμε με τον πλέον απτό τρόπο πως η συνεργασία που τα τελευταία χρόνια έχουμε αναπτύξει δεν περιορίζεται σε θεωρητικές και κενού περιεχομένου διακηρύξεις, αλλά έχει ωριμάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να είμαστε σε θέση με πρακτικό και πειστικό τρόπο να προωθούμε στρατηγικά έργα με ιδιαίτερη γεωπολιτική αξία».
Μιλώντας για τη σημασία του αγωγού, ο Πρόεδρος της Κύπρου επισήμανε πως έργα όπως ο «Eastmed», ενέχουν τεράστιο συλλογικό όφελος τόσο για τις τρεις χώρες όσο και για την ευρύτερη περιοχή, ενώ η υλοποίηση του θα συμβάλει έμπρακτα στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ενέταξε τη σημερινή υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για την υλοποίηση του αγωγού «Eastmed», «στην κοινή θέση πως η ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, μπορεί να ενισχύσει τις συμπράξεις, πολλαπλασιάζοντας τη στρατηγική τους αξία και συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στις προσπάθειες επίτευξης ειρήνης στην περιοχή». Μια πεποίθηση, όπως επισήμανε, «που συμμερίζεται και η πλειοψηφία των κρατών της περιοχής, μέσω της ίδρυσης του Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου από την Ελλάδα, Ισραήλ, Ιταλία, Κύπρο, Αίγυπτο, Ιορδανία και Παλαιστίνη, το οποίο έχει εξασφαλίσει την πλήρη στήριξη τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής».
Σε αυτό το πλαίσιο, ανέφερε πως «ουδόλως τυχαία και η απόφαση της Ένωσης για χρηματοδότηση των τεχνικών μελετών κατασκευής του αγωγού, ενώ, την ίδια στιγμή, η όλη γεωστρατηγική σημασία του αγωγού αναγνωρίζεται και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, μέσω, μεταξύ άλλων, και με την υιοθέτηση πρόσφατα του Eastmed Act».
Εστιάζοντας περαιτέρω στην τριμερή συνεργασία, είπε πως έχει θεμελιωθεί σε ένα σχήμα αυτονόητης γεωπολιτικής αξίας, «το οποίο εδράζεται στις ιστορικά κοινές μας αξίες, με στόχο την οριστική επίτευξη ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας στην εύφλεκτη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».
Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, ο Κύπριος Πρόεδρος εξέφρασε την κοινή πεποίθηση πως οι συνεργασίες μας, βασιζόμενες στις αρχές του διεθνούς δικαίου, της αλληλεγγύης, της αμοιβαιότητας και του ειλικρινούς διαλόγου, αποτυπώνουν τα πλεονεκτήματα που μπορεί να επιτευχθούν όταν χώρες με κοινές ανησυχίες, στόχους και συμφέροντα ενώνουν τις δυνάμεις τους αντί να αυτοαπομονώνονται.
Στο σημείο αυτό ο κ. Αναστασιάδης κατέστησε σαφές πως οι συνεργασίες που έχουμε αναπτύξει δεν στρέφονται εναντίον της όποιας τρίτης χώρας και προσέθεσε: «Το αντίθετο, όποια χώρα το επιθυμεί είναι καλοδεχούμενη, νοουμένου, βεβαίως, πως υιοθετεί τις βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου, με πλήρη σεβασμό στην ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της εδαφικής ακεραιότητας ανεξάρτητων κρατών».
Καταληκτικά ο κ. Αναστασιάδης χαιρέτισε εκ νέου την υπογραφή της σημερινής ιστορικής Συμφωνίας για τον «Eastmed», όπως σημείωσε και επανέλαβε: «Μιας συμφωνίας που δεν στρέφεται ενάντια οποιασδήποτε τρίτης χώρας, αλλά ενισχύει την κοινή επιδίωξη για ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα στην ιδιαίτερα ευάλωτη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, στη βάση του πλήρους σεβασμού του διεθνούς δικαίου και του Δικαίου της Θαλάσσης».
Τέλος, είπε πως δεν έχει καμία αμφιβολία πως πέραν του αγωγού «EastMed», οι τρεις χώρες θα προχωρήσουν με την ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδος μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου, γνωστού και ως «EuroAsia Interconnector», ένα έργο το οποίο επίσης χαίρει της έμπρακτης στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ανέφερε.
Για ιστορική ημέρα για το Ισραήλ έκανε λόγο ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, σημειώνοντας ότι άνοιξε το κοίτασμα του Λεβιάθαν και υπάρχει μεγάλη ποσότητα με εξαιρετική ανάπτυξη, την ώρα που το Ισραήλ υπέγραψε συμφωνίες και με αραβικές χώρες.
Όπως και οι προηγούμενοι, ο κ. Νετανιάχου ανέφερε ότι ο αγωγός δεν απειλεί κανέναν και κάλεσε όποια χώρα το επιθυμεί να συνδράμει, ενώ αναφέρθηκε ιδιαίτερα σε Ιταλία και Αίγυπτο, λέγοντας ότι η συμμετοχή τους θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο το έργο.
Παρακολουθήστε την τελετή υπογραφής της Συμφωνίας για την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed καθώς και τις κοινές δηλώσεις των τριών ηγετών:
Έργο που αναβαθμίζει τον ρόλο της Ελλάδας στη ΝΑ Ευρώπη
Ο αγωγός θα συνδέσει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου με την ευρωπαϊκή αγορά μέσω της Κύπρου και της Ελλάδας. Πρόκειται για έργο που αναβαθμίζει τον ρόλο της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης και μεσογειακής λεκάνης και αποτελεί το επιστέγασμα της νέας γεωπολιτικής εταιρικής σχέσης μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Θέτει, παράλληλα, τέλος στην ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και διασφαλίζει την παροχή αερίου σε περιοχές της χώρας μας που σήμερα δεν έχουν πρόσβαση στο εθνικό δίκτυο.
Η συνεργασία για τον EastMed δεν στρέφεται εναντίον οποιασδήποτε τρίτης χώρας, αλλά μετατρέπει την ενέργεια σε καταλύτη της περιφερειακής συνεργασίας και της σταθερότητας, προς όφελος όλων.
Το έργο συνάδει επίσης με τις στρατηγικές ενεργειακές επιδιώξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς ανοίγει έναν νέο διάδρομο προμήθειας αερίου και θα συμβάλλει στην ενεργειακή ασφάλεια των κρατών-μελών μέσω της διαφοροποίησης πηγών και οδεύσεων.
Στο οικονομικό επίπεδο, η χώρα μας θα επωφεληθεί από την παραγωγή, μεταφορά και διανομή φυσικού αερίου, ενώ και οι καταναλωτές θα κερδίσουν από τη μείωση του κόστους της ενέργειας. Κέρδη θα υπάρξουν και στο μέτωπο της περιβαλλοντικής πολιτικής, καθώς ο EastMed θα διευκολύνει τη μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών ρύπων με μεταβατικό καύσιμο το φυσικό αέριο.
Η αρχική δυναμικότητα του αγωγού σχεδιάζεται να είναι 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου ανά έτος, με δυνατότητα διπλασιασμού της στο μέλλον.